Władze Starachowic stawiają na aktywne włączanie się młodzieży szkolnej w proces partycypacji społecznej. Rusza Eko-Budżet, czyli Zielony Szkolny Budżet Partycypacyjny, w którym o realizacji projektów decydować będą uczniowie starachowickich podstawówek. Ich zadaniem będzie bowiem stworzenie projektów, a następnie wybór tych najatrakcyjniejszych i potrzebnych. W pierwszej edycji na realizację ekologicznych przedsięwzięć zostanie przeznaczonych 42 tysiące złotych – po 5.250 złotych dla każdej z ośmiu szkół.

- Ruszamy z kolejną ciekawą inicjatywą realizowaną w ramach projektu „Kierunek Przyszłość – Starachowicki Program Rozwoju Lokalnego”. Tym razem jest to Zielony Budżet Partycypacyjny skierowany do uczniów ośmiu szkół podstawowych na terenie naszego miasta. Przeznaczamy na ten cel 42 tysiące złotych, ponad 5 tysięcy złotych na każdą ze szkół. Wszystko na realizację projektów zgłaszanych przez uczniów. Model finansowy tych projektów został wypracowany przez samą młodzież, a w pracach konsultacyjnych uczestniczyła Młodzieżowa Rada Miasta. To właśnie członkowie tej Rady działają na wielu płaszczyznach kreując rzeczywistość i funkcjonowanie polityki młodzieżowej – nakreśla najważniejsze idee projektu Prezydent Miasta Starachowice Marek Materek.

Ekologiczna innowacja

Zielony Szkolny Budżet Obywatelski w Starachowicach to projekt innowacyjny na skalę ogólnopolską. W Polsce są już organizowane Szkolne Budżety Obywatelskie. Starachowicki projekt jest jednak wyjątkowy. Dotyczy bowiem zadań z zakresu wspierania działań proekologicznych.

Dodatkowo kwota, jaka zostanie przekazana dla każdej ze starachowickich szkół robi wrażenie (5.250 zł). Porównując te kwoty do innych szkolnych edycji budżetów obywatelskich okazuje się, że w innych miastach te wskaźniki są niższe. W innych miastach są organizowane zielone budżety obywatelskie. Często w tych głównych budżetach obywatelskich jest także wyróżniana kategoria Projektów zielonych.

- My jednak wychodzimy z tym pomysłem do uczniów kontynuując niejako projekt edukacji ekologicznej w szkołach. Zielony Szkolny Budżet Obywatelski to nauka funkcjonowania społeczeństwa obywatelskiego w praktyce, dostosowana do potrzeb i wymagań młodzieży. Dzięki możliwości realizacji wybranego przez społeczność szkoły projektu posiada niemal wszystkie cechy samorządowego budżetu partycypacyjnego. Nie jest to więc tylko symulacja, ale autentyczny proces konsultacyjny oparty na partycypacji, a jego bezpośredni rezultat – zrealizowany projekt młodzieżowy – staje się wręcz namacalny dla uczniów – podkreśla Prezydent Miasta Starachowice Marek Materek.

Obywatelska aktywność uczniów

Starachowickie szkoły podstawowe to miejsce, w których można spotkać wielu kreatywnych i zaangażowanych młodych ludzi. To właśnie dla nich Gmina Starachowice uruchamia we wrześniu nową inicjatywę pn. Eko-Budżet, realizowaną w ramach projektu pn. „Kierunek Przyszłość – Starachowicki Program Rozwoju Lokalnego”, finansowanego z Norweskiego Mechanizmu Finansowego na lata 2014-2021 (85%) oraz budżetu państwa (15%) z Programu Rozwój Lokalny.

- To bez wątpienia innowacyjna inicjatywa. Nasze miasto jako jedne z pierwszych wprowadziło Budżet Obywatelski, w którym mieszkańcy mogą wybierać sami projekty najbardziej dla nich istotne i wskazywać je do realizacji. Teraz przyszedł czas na nasze wejście do szkół. Chcemy od najmłodszych lat uczyć dzieci i młodzież tego, że każde z nich współodpowiada za miejsce, w którym żyje, uczy się czy pracuje. Liczymy na ciekawe projekty dotyczące ich szkół. Szczególnie stawiamy na projekty ekologiczne. Z jednej strony będą one doposażać nasze placówki oświatowe, ale z drugiej będą tworzyć wydarzenia ekologiczne i promować je w szkolnym środowisku – wyjaśnia Prezydent Materek.

Eko-Budżet jest przedsięwzięciem mającym na celu zaangażowanie uczniów szkół podstawowych, której organem prowadzącym jest Gmina Starachowice w proces zarządzania swoją przestrzenią szkolną, edukację ekologiczną oraz pobudzenie ich aktywności obywatelskiej.

Pierwsza edycja Eko-Budżetu jest organizowana od września 2023 r. do kwietnia 2024 r. w ośmiu szkołach podstawowych: SP nr 1, SP nr 2, SP nr 6, SP nr 9, SP nr 10, SP nr 11, SP nr 12 oraz SP nr 13.

Uczniowie tych szkół mogą składać projekty na zakup (sprzętu oraz wyposażenia przestrzeni na terenie szkoły), realizację inwestycji (np. drobne remonty) czy organizację wydarzeń i inicjatyw (np. warsztaty, szkolenia, eventy, pikniki, konkursy, festiwale itd.). Projekty muszą obowiązkowo nawiązywać do tematyki ekologicznej!

- Dla nas najważniejsze jest to, że ten projekt został wypracowany przez młodzież i ma służyć młodzieży. Podczas wspólnych warsztatów wypracowaliśmy szczegóły tego mechanizmu, który ma być przyjazny i interesujący dla młodzieży. Od września będziemy zachęcać wszystkich uczniów do tworzenia interesujących i potrzebnych projektów – informuje Klaudia Chamera, przewodnicząca starachowickiej Młodzieżowej Rady Miasta aktywnie zaangażowanej w proces tworzenia projektu.

Uczniowie sami wybierają projekty

Wszystkie zgłoszone projekty muszą być realizowane na terenie szkoły, muszą obejmować całość kosztów związanych z ich realizacją, a ich realizacja musi zakończyć się w terminie do 30 marca 2024 roku. W ramach Eko-Budżetu minimalna kwota na pojedynczy projekt to 1 750,00 złotych.

- Projekty składać mogą uczniowie i uczennice klas 1-8. Z kolei uczniowie i uczennice klas 1-3 tworzą projekty poprzez rysunki, które we współpracy z nauczycielami i szkolnymi zespołami koordynującymi mogą zostać przekształcone w tradycyjną formę zgłoszenia. Wszystkie projekty można składać pojedynczo lub grupowo – czytamy w regulaminie projektu.

Projekty należy składać w formie papierowej do Biura Obsługi Mieszkańców w Urzędzie Miejskim w Starachowicach, ul. Radomska 45, 27-200 Starachowice, bezpośrednio do Punktu Informacyjnego projektu – pokój 219 w Urzędzie Miejskim lub w Sekretariacie danej szkoły podstawowej lub mailowo na adres rozwojlokalny@starachowice.eu lub mlodziez@starachowice.eu.

Wybór projektów odbywa się w drodze głosowania powszechnego w szkołach. Głosować mogą tylko uczennice i uczniowie danej szkoły na projekty zgłoszone przez uczniów klas 1-8.

Głosowanie odbywa się za pomocą urny wyborczej oraz kart do głosowania i ma charakter tajny. Do realizacji przechodzą wszystkie projekty, które dostaną największą liczbę głosów, a ich budżet mieści się w kwocie określonej w regulaminie.

- To kolejna zielona inicjatywa w naszym mieście, która na pewno cieszyć się będzie dużym zainteresowaniem młodzieży. Liczymy na kreatywność i wspaniałe przedsięwzięcia, które będą znakomitą lekcją dotyczącą społecznej partycypacji – podkreśla Mariusz Majewski, kierownik Referatu Edukacji, Kultury i Sportu.

Eko-Budżetem zarządza Miejski Zespół Koordynujący, składającym się z 3 przedstawicieli Urzędu Miejskiego, powołanych przez Prezydenta Miasta, 3 radnych Młodzieżowej Rady Miasta Starachowice, oraz 1 przedstawiciela danej szkoły (dyrektora placówki lub osoby przez niego wyznaczonej). Powołane zostaną również Szkolne Zespoły Koordynujące, które będą składać się z 4 przedstawicieli: dyrektora, nauczyciela wyznaczonego przez dyrektora, przedstawiciela samorządu uczniowskiego oraz 1 przedstawiciela Młodzieżowej Rady Miasta Starachowice.

- Udział w szkolnym budżecie to dobra okazja, aby zaszczepić w uczniach i uczennicach poczucie wpływu na to, jak szkoła funkcjonuje i co się w niej dzieje, oraz przekonanie, że warto się angażować. Fenomen zielonego szkolnego budżetu polega też na tym, że integruje i uczy współpracy z rówieśnikami, nauczycielami oraz pracownikami administracyjnymi. Przy okazji szkolnego budżetu uczniowie uczą się na temat finansów, a szacując koszt swoich projektów, zaczynają dostrzegać, jakie możliwości i ograniczenia wiążą się z określonymi kwotami. Proces ten jest praktycznym uzupełnieniem nauki przedsiębiorczości w szkole – zapewniają twórcy projektu.